H. melapterus có chiều dài cơ thể tối đa được báo cáo là 90 cm, nhưng tính đến hiện tại thì chiều dài lớn nhất được biết đến ở loài này chỉ là 37 cm[3]. H. melapterus là loài lưỡng tính tiền nữ và dị hình giới tính rõ rệt. Môi của loài này rất dày. Đuôi cụt hoặc hơi bo tròn.

Cá đực trưởng thành có màu xanh lục sẫm ở hầu hết phần thân; màu lục nhạt ở đầu và một phần thân trước. Vảy trên thân có rìa màu đen. Đầu có nhiều vệt màu hồng và xanh lục lam quanh mắt; bao quanh mắt là một vòng tròn màu lục lam. Môi và phần dưới của đầu chủ yếu có màu xanh lam nhạt; ngực và bụng màu trắng hồng[3][4][5].

Cá cái nhỏ và cá con đang phát triển có hai màu rõ rệt trên thân: đầu và thân trước có màu xanh lục xám; thân sau màu đen. Cuống đuôi và vây đuôi màu vàng, thường có 1–2 đốm đen nhỏ ở giữa vây (cá con mới lớn có thêm một dải màu trắng rõ rệt chia tách hai vùng màu trên thân)[3]. Vảy của cá cái có thêm các vạch màu lục sẫm, chuyển sang màu vàng với các đốm màu xanh lam ở cuống đuôi và vây đuôi[3]. Cá cái trưởng thành có màu sắc gần giống với cá đực: thân sau dần chuyển sang màu lục sẫm; vảy có viền đen; đầu có màu xanh lục sáng[3].

Số gai ở vây lưng: 9; Số tia vây ở vây lưng: 10–11; Số gai ở vây hậu môn: 3; Số tia vây ở vây hậu môn: 11; Số gai ở vây bụng: 1; Số tia vây ở vây bụng: 5[6].